-
نقد و بررسی اجمالی
دانلود کتاب ذخيره خوارزم شاهی
قیمت: 12.000 تومان
مشخصات کتاب:
نام کتاب: ذخيره خوارزم شاهی
نام نویسنده: زین الدین ابوالفضائل اسماعیل بن حسین جرجانی معروف به سید اسماعیل، تقدیم به خوارزم شاهی
موضوع کتاب: طب سنتی، طب اسلامی ایرانی
تعداد صفحات: 444
فرمت کتاب: Pdf
کیفیت کتاب: 99 درصد خوب
نوع خطوط کتاب: خطی
حجم فایل: 169 مگابایت
فهرست مطالب کتاب:
- قول کلی اندر قوتها
- اندر تشریح قوت طبیعی
- اندر تشریح قوت حیوانی
- اندر قوت نفسانی
- اندر نبض نری و مادگی
- اندر نبض فصول ها سال
- اندر نبض ریاضت
- اندر آب زرد و اسباب و اسباب و دلایل آن
- اندر نبض خواب و بیداری
- اندر نبض طعام و شراب
- اندر نبض استفراغ و احتقان
- اندر نبض اعراض نفسانی
- اندر نبض بیماری های سر
- اندر آب سیاه و اسباب و دلایل آن
- اندر آنکه هر فعلی از افعال اندامها بجند قوت تمام شود
- اندر شناختن تن درستی و بیماری و سبب عرض و مرض و بیماری ها شرکتی و مزاج بیماریها مرکب و غیر آن و آن پنج بابست
- اندر اسباب تخمه و امتلاء
- اندر فرق میان سبب و عرض
- اندر بیماریها که بسبب مشارکت اندامها بود
- اندر دانستن بیماری مراجی
- اندر بیماریها اندامها مرکب و غیر آن
- اندر نبض و آن بیست باب است
- اندر ببض و احوال آن
- در منفعت نبض و آنچه از نبض معلوم کنند
- اندر آننکه نبض کجا و چگونه باید جست
- اندر اجناس و انواع نبض
- اندر اسباب نبض
- اندر انواع نبضها مختلف
- اندر نبض سالها عمر و مزاج ها
- اندر دلایل اقوام بول
- اندر دلایل رسوب
- اندر دلایل بسیاری و اندکی رسوب
- اندر دلایل قوام رسوب
- و صدها مطالب دیگر….
شرحی بر کتاب:
ذخیرهٔ خوارزمشاهی کتابی است به زبان فارسی در علم پزشکی، نوشتهٔ اسماعیل جرجانی. آغاز تألیف آن ۵۰۴ قمری بوده است. کتاب تقدیم به قطب الدین محمد خوارزمشاه است. ذخیرهٔ خوارزمشاهی بزرگترین کتاب پزشکی به زبان فارسی بود که تا بدان تاریخ نوشته می شد. جرجانی خود درباب تفصیل کتاب در مقدمهٔ اثر گوید: خاصیت این کتاب تمامی است از بهر آنکه قصد کرده آمده است تا اندر هر بابی آنچه طبیب را اندر آن باب بباید دانست از علم و عمل به تمامی یاد کرده اند و معلوم است که بر این نسق هیچ کتابی موجود نیست. این کتاب چنان جمع کرده آمده است که طبیب را اندر هیچ باب به هیچ کتاب دیگر حاجت نباشد و به سبب بازگشتن به کتاب های بسیار، خاطر پراکنده نشود. ذخیرهٔ خوارزمشاهی در نه بخش و یک تتمه است که هر یک کتابی است. محتوای کتاب ها به بیان نویسنده چنین است:
اندر شناختن حد طب و منفعت آن و شناختن گوهر تن مردم و چه چیزی و چگونگی او و شناختن مایه ها و خلط ها و مزاج ها و احوال و عادت ها و تشریح اندام ها و یادکردن قوت های اندام ها.
اندر شناختن حالهای تن مردم از تندرستی و بیماری و انواع و اعراض و اسباب آن و شناختن نبض و تفسره و شناختن احوال هر چه از تن مردم بیرون آید چون عرق و نفث و بول و غایظ.
اندر نگاه داشتن تندرستی و تدبیر هوا و مسکن و شناختن احوال آبها و تدبیر آنها و تدبیر طعام و شراب و تدبیر خواب و بیداری و تدبیر حرکت و سکون شناختن احوال کسوت ها و عرها و افرما و به کار داشتن روغن ها و تدبیر قی کردن و داروی مسهل خوردن و تدبیر فصل و حجامت و دیوجه و حقنه و شیاف و تدبیر اعراض نفسانی چون شادی و اندوه و اندیشه و غیر آن و همچنین تدبیر حالهای که اندر تن مردم پدید آید و پدید آمدن آن نشان بیماری باشد… و تدبیر پروردن طفلان و تدبیر پیران و تدبیر مسافران…
اندر استخراج مرض یعنی شناختن هر بیماریی که کدام بیماری است و همچنین شناختن نضج و بحران ها و شناختن حال بیمار که چگونه خواهد شد…
اندر یاد کرد نتب و احوال و اسباب و علامات و اقسام و انواع آن و علاج آن
اندر علاج آماس ها و ریش ها و تدبیر شکافتن و داغ کردن و علاج اندامی که تباه شود و تدبیر شکستگی و آزردگی و زخم و مانند آن
اندر تدبیر پاکیزگی و آراستگی ظاهر تن و بشره مردم که آن را زینت گویند.
اندر انواع زهرها و پاد زهرها
اندر علاج بیماریهای اندامها از سر تا پای
اندر آغاز کردن قرابادین که تتمه ذخیره است.
اندر تشریح قوت حیوانی, اندر قوت نفسانی
اندر نبض اعراض نفسانی, نبض بیماری های سر
مزاج بیمار, اندر دانستن بیماری مراجی
