-
نقد و بررسی اجمالی
دانلود رایگان کتاب تنکلوشا
قیمت: رایگان
مشخصات کتاب:
نام کتاب: تنکلوشا
نام نویسنده: نامشخص
موضوع کتاب: علوم کواکب و نجوم
سایر نویسندگان: مصحح: رضا زاده ملک، رحیم – خجندی – عبدالجبار
مترجم: ابوبکر احمد بن علی بن قیس کسدانی مشهور به ابن وحشیه
تعداد صفحات: ۳۶۱
فرمت کتاب: Pdf
نوع خطوط کتاب: چاپی
حجم فایل: ۵۰.۴ مگابایت
شرحی بر کتاب:
کتاب تنکلوشا، از مولفی ناشناخته (با ضمیمه مدخل منظوم از عبدالجبّار خجسندی و مقدّمه و تصحیح رحیم رضا زاده ملک) کتابی است که در نگاه اول انگار در حوزه نجوم قرار می‌گیرد. یا یک جور فالنامه کهن! دقیقاً ساختاری دارد مشابه با آنچه در این روزگار آن را فالنامه نجومی می دانیم، یعنی بر اساس تاریخ تولد هرکس سرنوشت و زندگی او را پیش بینی کردن است. کتاب به تفکیک ماه و روز تولد تنظیم شده است و تصویری از صورت نجومی‌ِ متناظر با هر برج شمسی به آن ضمیمه شده است. این کتاب تحت انتشارات «میراث مکتوب» به تصحیح و مقدمه درخشان رحیم رضازاده ملک، با یک ضمیمه (مدخلی منظوم از عدالجبار خجندی)، سال ۱۳۸۴ منتشر شده است. تاریخ دقیق تالیف کتاب و مولف آن هیچگاه شناخته نشده است.
اصل ایرانی یا بابلی یا یونانی بودن آن هم محل بحث است. در مقدمه تمام اینها را رضا زاده ملک به دقت بررسی کرده و آدم را یاد بورخس می‌اندازد. لغاتیکه در کتاب به کار رفته اما خبر از سیر تطور طولانی کتاب می‌دهد، چرا که مثلاً: برخی واژه ها به جغرافیایی مربوط است که باید در آن «نخل» یکی از گیاهان معمول باشد، برخی عقاید و مقدمه کتاب خبر از فرهنگ یونانی یا حداقل آشنایی ایرانیان با فرهنگ یونانی می‌دهد، نوع تنظیم و اشارات تنجیمی کتاب چنان دقیق است که بدون سنت رصد خانه ای طولانی و دانش نجوم و هیئت نوشتن آن غیر ممکن است، لغات بسیاری با حروف نگاری و شکل پهلوی در آن به یادگار مانده است و اسطوره های بابلی و بین النهرینی نیز در آن دیده می شود. این یعنی که کتاب احتمالاً مال یک نفر و تالیف یکباره نیست بلکه مانند هزار و یک شب کتابی است که در ترجمه و بازنویسی های متوالی به این شکل درآمده است. اما کتاب، اگر راستش را بخواهید، به هر چیزی شبیه است جز یک فالنامه، گرچه ساختاری مشابه دارد. انگار به نیت «رمز نگاری» یا «شعر» یا متنی «حکیمانه» نوشته شده است. برای مثال ببینید:
درجه بیست و پنجم از برج سنبله
برآید در این درجه مَردی مُرده در تابوتی از چوب شمشاد و اِزاری از دیبای زرد در نیمة او پیچیده و گرداگرد او زنان ایستاده و از آن اِزار تعجب می‌کنند و با مُرده بازی می کُنند و مشغول می‌باشند…
درجه بیست و هشتم از برج اسد
برآید در این درجه ستارگان روشن و مردی یا حربه (نه از آهن ولیکن از چوبی خوشرنگ و روشن) و از جانب راست او برآید لوحی سیمین (بر او به زر شرح حال آن کسیکه زمانه از او برگردد نوشته) و از جانب چپ او شبپَرک و بعضی مرغان… یا اگر کمی جرئت داشته باشیم و تکه ای از آن را، با نگاهی به آهنگ و نحو و نواخت جملات، تقطیع کنیم.
ساختار کتاب ایده های بسیار دارد. هر درجه یک ساختار خُردِ مشخص دارد: «برآید در این درجه» شروع کار است، یعنی هر که در این روز، یا درجه به دنیا آمده باشد این است سرنوشتش. اما سرنوشت او را به تصویری تبدیل کرده است که بیشتر شعر است و متنی رمزی تا چیزی مصرح که بتوان از آن چیزی فهمید. در اغلب درجات، دو «جانب» داریم، از جانب راست و چپ آن صورت چیزهایی پدیدار می‌شود یا «بر می آید» در آخر هم انگار برای راحتی خیال جملاتی با این شروع می‌آید «هرکه بر این درجه زاید» فلان می‌شوند، درویش می شود، شاه می شود، خوشبخت می‌شود. همینطور ۳۶۵ روز را رفته، با یک مقدماتی درباب نجوم و هیئت و طلسمات و زیج و تقدیر.
فهرست مطالب کتاب:
- در اثبات طلسمات
- در کیفیت استعمال طلسم و منفعت آن
- در پدید کردن و مستور داشتن قدما مر این علم را از عامّ
- صورت حَمَل چنانکه در آسمان بینند
- درجه اول از برج حَمَل
- درجه دویم از برج حَمَل
- درجه…… سی ام از برج حَمَل
- صورت ثور چنانکه در آسمان بینند
- درجه اول از برج ثور
- درجه دویم از برج ثور
- درجه ….. سی ام از برج ثور
- صورت سرطان چنانچه در آسمان بینند….
- صورت اسد چنانچه در آسمان بینند….
- صورت سنبله چنانچه در آسمان بینند….
- صورت میزان چنانچه در آسمان بینند….
- صورت عقرب چنانچه در آسمان بینند….
- صورت قوس چنانچه در آسمان بینند….
- صورت جدی چنانچه در آسمان بینند….
- صورت دلو چنانچه در آسمان بینند….
- صورت حوت چنانچه در آسمان بینند….
- پیوست ها
- سیاهه نامها (کسان و جایها)، منسوبها و منسوبّ الیه ها
- تصویری از تخصیص بخشهای تن آدمی به بروج
- صفحه ای از یک کتاب صور منسوب به ابومعشر
- زایجه طالع فتحعلیشاه قاجار
- تصویری از استخراج زایجه در یک رصد خانه
- فرهنگ واژگان
- مدخل منظوم
- ساعت آبی
- ساعت آفتابی
- ساعت ریگی
- ساعت زمانی
- ساعت نجومی
